ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna Temsilcisi Keith Kellogg, dün Münih’te düzenlenen bir küresel güvenlik konferansında yaptığı konuşmada, Avrupa’nın Ukrayna barış görüşmelerinde masada yer almayacağını belirtti. Kellogg, ABD’nin görüşmelerde, Ukrayna ve Rusya’nın başrolde olduğu bir arabulucu olarak hareket edeceğini bildirdi.
Ukrayna’da ve Avrupalı müttefikler arasında endişe yaratması muhtemel açıklamalarında Kellogg, önceki müzakerelerin çok fazla tarafın dahil olması nedeniyle başarısız olduğunu vurguladı. Kellogg, daha sonra bunun “çıkarlarının dikkate alınmadığı, kullanılmadığı ya da geliştirilmediği” anlamına gelmediğini söyleyerek, Avrupalıları rahatlatmaya çalıştı. Ancak Avrupalı liderler, görüşmelerden dışlanmayı kabul etmeyeceklerini söyledi.
ABD’li yetkililer de son günlerde, “ABD’nin artık sınır güvenliği ve Çin’e karşı koymak gibi başka öncelikleri” olduğu için NATO’daki Avrupalı müttefiklerinden bölgede birincil sorumluluğu üstlenmesini beklediklerini ifade etti. ABD’nin bu hamleleri, Avrupalıların, kendi güvenliklerini de etkileyecek bir barış anlaşmasının dışında kalabileceklerine ilişkin korkularını arttırdı.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb, Münih’te gazetecilere yaptığı açıklamada, “Avrupalılar olmadan Ukrayna, Ukrayna’nın geleceği ya da Avrupa’nın güvenlik yapısı hakkında tartışmalar ya da müzakereler yapmamız mümkün değil. Ancak bu, Avrupa’nın kendine çeki düzen vermesi gerektiği anlamına geliyor. Avrupa’nın daha az konuşup daha çok şey yapması gerekiyor” dedi.
PARİS’TE ‘ACİL’ UKRAYNA ZİRVESİ DÜZENLENECEK
ABD’den yapılan bu açıklamalar üzerine Avrupalı liderler, ABD’nin kıtayı dışarıda bırakacak barış görüşmeleri konusunda Rusya ile birlikte hareket ettiği endişelerine yanıt olarak, Ukrayna’daki savaşla ilgili acil bir zirve için önümüzdeki hafta bir araya gelmeye hazırlanıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, dün Avrupalı liderleri acil bir toplantıya çağırdı. Buna göre, yarın yapılması beklenen toplantıda, “ABD’nin Avrupalı liderleri barış görüşmelerinden dışlama çabalarının, Avrupa’nın Ukrayna’nın NATO üyeliği konusunda nasıl bir tutum takınması gerektiğinin ve Ukrayna’ya NATO ya da bir Avrupa gücü aracılığıyla nasıl güvenlik garantisi verilebileceğinin ele alınması” bekleniyor.
İngiliz medyasına konuşan kaynaklar, Macron tarafından Paris’e davet edilenlerin, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile Almanya, İtalya, İngiltere ve Polonya liderleri olacağını bildirdi.
Münih’teki güvenlik konferansında konuşan Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, Trump’ın yarattığı zorlukları “çok ciddi bir şekilde tartışmak üzere Başkan Macron’un liderlerimizi Paris’e çağırmasından büyük memnuniyet duyuyorum” dedi.
Paris’teki zirveye katılması beklenen İngiltere Başbakanı Keir Starmer, bunun “ulusal güvenlik için nesilde bir kez yaşanacak bir an” olduğunu ve Avrupa’nın NATO’da daha büyük bir rol üstlenmesi gerektiğinin açık olduğunu söyledi. Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta Washington’a gidecek Stamer’ın, Paris zirvesindeki mesajları da ABD Başkanı Trump’a iletmesi bekleniyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Ukrayna’daki savaşı sona erdirecek olası müzakereler yaklaşırken dünyanın bir “hakikat anı” yaşadığını belirterek, “Dünyadaki herkes özgür dünyanın yanında mı yoksa özgür dünyaya karşı savaşanların yanında mı olduğuna karar vermek zorunda” açıklamasını yaptı. Baerbock, Avrupa’nın görüşmelerde hazır bulunma hakkını savunduğu konuşmasında, “Avrupa barışı olmadan uzun vadeli bir barışın olamayacağını” da sözlerine ekledi.
ABD’NİN UKRAYNA PLANI
Batı medyasında yer alan haberlere göre, Macron’un Avrupalı liderleri ortak bir tepki etrafında birleştirme çabası, ABD’nin hem süreci kontrol etme hem de Avrupalı hükümetleri, ABD ile Rusya arasındaki ayrıntılı müzakerelerin dışında tutma çabalarının Avrupa’da yarattığı kaygının boyutunu gösteriyor.
Avrupalı kaynaklar, Trump’ın uzun vadeli bir anlaşma olması amaçlanan ateşkesin şartlarını müzakere edebileceğini ancak ABD’nin Ukrayna’nın gelecekteki güvenliğinde herhangi bir rol oynamaması için elini çabuk tutacağından endişe duyduklarını aktardı.
