Mahfi Eğilmez: Enkaz

Dr. Mahfi Eğilmez

Türkiye’de, her iktidar değişiminde, iktidara gelenlerim enkaz (çöküntü, yıkıntı) devraldığını söylemesi adetten olmuştur. Bu kısmen doğru bir söylemdir. Türk siyasetçisi, iktidar süresini uzatabilmek için eldeki imkânları har vurup harman savurarak, elde olmayan imkânları da borçlanıp popülist harcamalara başvurarak oylarını korumaya çalışır. Bunları yaparken de ekonomiyi enkaza döndürür. Şimdiye kadar hemen hep böyle oldu. Bu kez durum iki açıdan geçmiştekilerden daha farklı: İlk olarak bu kez ekonomik enkaz bütün öncekilerden çok daha ağır, ikinci olarak bu kez ortada ekonomik enkaza ek olarak sosyal ve siyasal bir enkaz da var. Bu enkaz, şimdiye kadar enkaz sandıklarımızın aslında pek de enkaz olmadığını gösteriyor. Deprem, enkazı iyice büyüttü ama deprem olmasaydı da ciddi bir enkaz olacaktı karşımızda.

Önce sosyal ve siyasal yaşamdaki enkazı özetleyelim. Elimizde hukukla ilgili hemen hemen hiçbir şey kalmamış durumda. Hukuk, büyük ağırlıkla ‘iktidar ne isterse o olur’ yaklaşımıyla yürür hale geldi. Eğitim, tam anlamıyla bir facianın içine gömülmüş görünüyor. İlkokuldan üniversiteye kadar son derecede düşük kalitede bir eğitim söz konusu. Üniversite sayısını artırıp girişi kolaylaştırmanın sonucu olarak üniversite bitirip de ne okuduğunu bilmeyen binlerce insan yetiştirdik. Özgürlükler kısıtlı, basın özgürlüğü, bilim özgürlüğü, gösteri özgürlüğü yitirilmiş durumda. Demokrasinin özünü oluşturan güçler ayrılığı hiçbir şekilde çalışmıyor hatta tam tersine güçler birliğine dönüşmüş görünüyor. Toplum, hemen her alanda uzlaşma zeminini kaybetmiş durumda, her tartışma ya kavgayla ya hakaretle sonuçlanıyor. İsraf, yolsuzluk artık hesaplanamayacak boyutlara yükselmiş bulunuyor. Türkiye, dış politikada dünyadan tamamen soyutlanmış duruyor. Rusya ve Körfez ülkeleriyle çıkar ilişkilerine dayalı bir sözde dostluk dışında dostumuz yok. Yöneticilerinin anayasaya uymamakla iftihar ettiği bir ülkede iyi niyetli bir azınlığın dışında yasalara uyan kalmadı. Türkiye, uluslararası endekslerde bütün alanlarda geriye gidiyor.

Gelelim enkazın ekonomik boyutuna. Bu yılın bütçe açığının 659 milyar lira ile rekor kıracağı tahmin ediliyordu. Depremin kabaca 100 milyar dolarlık direkt maliyeti olacağını ve bu maliyetin üç yıla yayılacağını düşünürsek bu yıla 30 milyar dolar (bugünkü kurla 600 milyar lira) düşer. Buna, vaat edilen ödemeler, seçim harcamaları, kur korumalı mevduatın getireceği büyük yükler ve kamu borçlanması artışı dolayısıyla faiz ödemelerinde ortaya çıkacak artış da eklenirse kabaca 900 milyar lira ek harcama geleceğini tahmin edebiliriz. Gelir tarafında hiçbir düşüş olmasa bile bütçe açığı 1,5 trilyon liraya çıkacak gibi görünüyor.

Bütçe açığının böylesine artacağı bir ortamda, faizin de enflasyona göre düşük tutulmaya devam edilmesi halinde baz etkisiyle düşmeye başlamış olan enflasyonun yeniden artışa geçmesi ve yılı yüzde 50 dolayında tamamlaması hiç şaşırtıcı olmayacak (gerçekte tahmin ettiğim enflasyon, açıklananın çok üzerinde olsa da burada resmi verileri kullanıyorum.)

Deprem nedeniyle ortaya çıkan inşaat faaliyetinin ve yüksek enflasyonun yarattığı paradan kaçış ve talep artışının büyümeyi yüzde 3,5’lar düzeyinde tutmasını bekliyorum. Büyümedeki düşüş, önümüzdeki aylarda cari açıktaki hızlı artışı frenleyecek gibi durmakla birlikte cari açığın yüzde 5 – 5,5’dan aşağıya düşmesi pek mümkün görünmüyor.

Ülkenin risk primi, aşırı riskli olarak kabul edilen 300 baz puanın neredeyse iki katına yakın. Bu puan bizi dünyanın en riskli birkaç ülkesinden birisi konumuna getiriyor. Bu yüksek risk primi dış borçlanma faizlerini dolar bazında yüzde 10 ve üzeri düzeye taşıdığı için bu maliyetle dış borçlanma yapılması daha büyük sorunlar yaratacağa benziyor.

Bunlar buzdağının görünen kısmı. Görünmeyen kısım ancak seçimden sonra eğer iktidar el değiştirirse ortaya çıkacak ve emin olun bu saydıklarımdan daha az olmayacak.

Siyasal iktidar, çeşitli hamlelerle bu feci enkazı seçime kadar gizlemeyi başardı. Pek çok kişi durumun iyi olduğunu sanıyor. Eğer iktidar el değiştirirse yeni gelenler bu feci tabloyu devralacak. Ve eğer bu durumu halka anlatmayı başaramazlarsa enkazı onların yarattığı sanılacak. Eğer iktidar değişmezse, tarihimizde ilk kez bir siyasal iktidar kendi kendisine büyük bir enkaz devretmiş olacak.


Bu yazı Mahfi Eğilmez’in blog sitesinden alınmıştır 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

slotbar
superbahis
timebet
tipobet
tumbet
vdcasino
vevobahis
bahiscom
casibom giriş
lidyabet giriş
lidyabet
jojobet
betmarlo giriş
marsbahis giriş
betcup giriş
bets10
Asyabahis
betmoon
betnano
limanbet
dinamobet
1xbet
nakitbahis
ngsbahis
bahigo
onwin
paribahis
perabet
piabet
pinup
pulibet
redwin
sahabet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
piabet
pulibet
sahabet
bahigo
limanbet
makrobet
mariobet
meritking
mobilbahis
mostbet
cratosslot
sekabet
dinamobet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
bahigo
onwin
bahigo
betcup
matbet
mariobet
mariobet
setrabet giriş
supertotobet giriş
tarafbet giriş
tipobet giriş
tulipbet giriş
tümbet giriş
vdcasino giriş
winxbet giriş
betpark
betroad
bets10
bettilt
betvole
casibom
casinomaxi
casinoper
dinamobet
grandpashabet
goldenbahis
holiganbet
hovardabet
imajbet
interbahis
jojobet
asyabahis
bahsegel giriş
bahsegel giriş
casibom giriş
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
superbetin
sekabet giriş
markajbet
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
tuzla escort
Deneme bonusu
Pendik Escort
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
erzurum escort
Casino Siteleri
romabet
matadorbet
ultrabet
asyabahis
slotbar
xslot
rexbet
romabet
sahabet
savoybetting
savoybetting
sekabet
setrabet
tipobet tarafbet sekabet süperbetin süpertotobet tulipbet tümbet vdcasino onwin onbahis oleybet norabahis neyine giriş
venüsbet
winxbet
orisbet
padişahbet
palacebet
paribahis
parmabet
perabet
piabet
pinup
polobet
pusulabet
redwin giriş
kralbet
ligobet
matadorbet
matbet
milanobet
milosbet
mobilbahis
mostbet
mrbahis
nakitbahis
extrabet
favoribahis
favorisen
gobahis
gorabet
grandpashabet
hilbet
ikimisli
imajbet
intobet
jasminbet
jetbahis
jojobet
klasbahis
betorspin
betpark
betpas
betper
betroad
betsat
bettilt
betturkey
betvole
casibom
casinovale
celtabet
dinamobet
discountcasino
dumanbet
elexbet
elitbahis